دیابت یکی از شایعترین بیماریهای مزمن است که میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری که به علت افزایش سطح قند خون ایجاد میشود، در دو نوع اصلی ظاهر میشود: دیابت نوع ۱ و نوع ۲. هرچند که دیابت نوع ۲ شایعتر است، هر دو نوع در صورت عدم کنترل میتوانند عوارض جدی و طولانیمدتی برای سلامتی به همراه داشته باشند. در این مطلب، به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص و مدیریت دیابت پرداخته و راهکارهایی برای پیشگیری از این بیماری ارائه میدهیم.
به گزارش خانه به دوش ؛ دیابت وضعیتی است که باعث میشود سطح قند خون فرد بسیار بالا برود.
دو نوع اصلی دیابت وجود دارد:
– دیابت نوع ۱: یک بیماری مادامالعمر است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین حمله کرده و آنها را از بین میبرد.
– دیابت نوع ۲: در این حالت بدن به اندازه کافی انسولین تولید نمیکند یا سلولهای بدن به درستی به انسولین واکنش نشان نمیدهند.
دیابت نوع ۲ بسیار شایعتر از دیابت نوع ۱ است. در بریتانیا، بیش از ۹۰٪ از بزرگسالان مبتلا به دیابت، دیابت نوع ۲ دارند.
قند خون بالا که در دوران بارداری ایجاد میشود، به عنوان دیابت بارداری شناخته میشود. این مشکل معمولاً پس از زایمان برطرف میشود.
هایپرگلیسمی غیر دیابتی (پیشدیابت)
بسیاری از افراد سطح قند خون بالاتر از محدوده طبیعی دارند، اما نه به اندازهای که به عنوان دیابت تشخیص داده شوند. این وضعیت به عنوان هایپرگلیسمی غیر دیابتی یا پیشدیابت شناخته میشود.
افراد مبتلا به هایپرگلیسمی غیر دیابتی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند، اما این خطر را میتوان از طریق تغییرات سبک زندگی کاهش داد.
اگر به هایپرگلیسمی غیر دیابتی مبتلا هستید، ممکن است واجد شرایط برنامه پیشگیری از دیابت NHS باشید. این برنامه به افراد کمک میکند تغییرات سبک زندگی پایدار ایجاد کنند و ثابت شده که میتواند از دیابت نوع ۲ جلوگیری کند.
به افراد مبتلا به هایپرگلیسمی غیر دیابتی توصیه میشود هر سال یک آزمایش خون انجام دهند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند.
تشخیص زودهنگام دیابت بسیار مهم است، زیرا در صورت درمان نشدن، احتمالاً بدتر میشود و میتواند مشکلات سلامتی طولانیمدت ایجاد کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
در صورتی که علائم اصلی دیابت را تجربه میکنید، هر چه سریعتر به پزشک عمومی خود مراجعه کنید، این علائم شامل موارد زیر است:
– احساس تشنگی شدید
– ادرار بیش از حد معمول، به ویژه در شب
– احساس خستگی شدید
– کاهش وزن و از دست دادن حجم عضلانی
– خارش در اطراف آلت تناسلی یا واژن، یا عود مکرر عفونتهای قارچی
– تاری دید
دیابت نوع ۱ میتواند به سرعت در عرض چند هفته یا حتی چند روز توسعه یابد.
کاهش وزن در افرادی که به تازگی به دیابت نوع ۱ مبتلا شدهاند و قبل از درمان رایج است، اما در افرادی که دیابت نوع ۲ دارند، کمتر شایع است.
بسیاری از افراد سالها دیابت نوع ۲ دارند بدون اینکه متوجه شوند، زیرا علائم اولیه معمولاً عمومی هستند یا اصلاً علائمی وجود ندارد.
علل دیابت
مقدار قند خون توسط هورمونی به نام انسولین کنترل میشود که توسط پانکراس (یک غده در پشت معده) تولید میشود.
هنگامی که غذا هضم شده و وارد جریان خون میشود، انسولین گلوکز را از خون به سلولها منتقل میکند، جایی که تجزیه شده و انرژی تولید میشود.
اما اگر به دیابت مبتلا باشید، بدن شما نمیتواند گلوکز را به انرژی تبدیل کند. این به این دلیل است که یا انسولین کافی برای انتقال گلوکز وجود ندارد یا انسولین تولید شده به درستی کار نمیکند.
هیچ تغییر سبک زندگی وجود ندارد که بتوانید برای کاهش خطر دیابت نوع ۱ انجام دهید.
شما میتوانید خطر دیابت نوع ۲ را از طریق تغذیه سالم، ورزش منظم و حفظ وزن بدن سالم کاهش دهید.
شما ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ باشید اگر:
– با اضافه وزن یا چاقی زندگی میکنید
– رژیم غذایی سالمی ندارید
– سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ دارید
– اصالت آسیایی، آفریقایی سیاه یا کارائیب دارید
– داروهایی مانند استروئیدها را برای مدت طولانی مصرف میکنید
– فشار خون بالا دارید
– در دوران بارداری دیابت بارداری داشتهاید
زندگی با دیابت
اگر به دیابت مبتلا شدهاید، باید تغذیه سالم داشته باشید، ورزش منظم انجام دهید و معاینات منظم از جمله آزمایشهای خون انجام دهید.
میتوانید از ماشینحساب وزن سالم BMI برای بررسی اینکه آیا وزن سالمی دارید یا خیر استفاده کنید.
سعی کنید اگر سیگار میکشید، آن را ترک کنید و مصرف الکل را کاهش دهید.
افرادی که به دیابت نوع ۱ تشخیص داده شدهاند، نیاز به تزریق منظم انسولین برای بقیه عمر دارند.
دیابت نوع ۲ ممکن است با گذشت زمان بدتر شود و افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ اغلب نیاز به دارو دارند، معمولاً به شکل قرص یا تزریق.
با این حال، برخی از افراد میتوانند با کاهش وزن، دیابت نوع ۲ خود را به حالت بهبودی برسانند، به طوری که سطح قند خون آنها به زیر محدوده دیابت کاهش یابد. برخی از افراد این کار را از طریق رژیم غذایی کمکالری انجام میدهند، اما این روش برای همه مناسب نیست، بنابراین مشاوره پزشکی بسیار مهم است.
بررسی چشم دیابتی
همه افراد مبتلا به دیابت که ۱۲ سال یا بالاتر هستند، باید به طور منظم برای بررسی چشم دعوت شوند.
اگر به دیابت مبتلا هستید، چشمان شما در معرض خطر رتینوپاتی دیابتی قرار دارد، که یک بیماری است که در صورت درمان نشدن میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
غربالگری که شامل یک معاینه ۳۰ دقیقهای برای بررسی پشت چشمها است، راهی برای تشخیص رتینوپاتی دیابتی و شناسایی زودهنگام آن است تا در صورت امکان درمان مؤثرتری صورت گیرد. در بسیاری از افراد، این میتواند از تأثیر آن بر بینایی جلوگیری کند یا احتمال بدتر شدن آن را کاهش دهد.
مهم است که اگر متوجه هرگونه مشکلی در بینایی خود شدید، به پزشک مراجعه کنید. منتظر نوبت غربالگری بعدی خود نباشید.
دیابت میتواند به اعصاب پاهای شما آسیب برساند و باعث از دست دادن حس شود. همچنین میتواند جریان خون به پاهای شما را کاهش دهد. این بدان معناست که ممکن است متوجه نشوید اگر پایتان آسیب دیده یا زخمی شده باشد و زخمهای پا به خوبی بهبود نیابند. این میتواند منجر به زخمها و عفونتها شود و گاهی اوقات در موارد جدی به قطع عضو نیاز است.
بزرگسالان مبتلا به دیابت باید هر سال یک بار پای خود را توسط یک متخصص مراقبتهای بهداشتی بررسی کنند.
اگر متوجه هر گونه مشکلی در پاهای خود شدید، مهم است که هر چه زودتر به یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید.